افتادگی نوک بینی در اثر درازی غیرمطلوب آن رخ میدهد. درازی نوک بینی ایدهآل بین آقایان و خانمها متفاوت است. نوک بینی دراز ظاهر پیرانهای به فرد میبخشد و ممکن است به دلیل وجود غضروف اضافی در نوک بینی، شکل دراز شدهی غضروف نوک بینی، عدم پشتیبانی استخوانی نوک بینی، پوکی استخوان در فک (استخوانی که نوک بینی و دندانهای بالایی را پشتیبان میکند) یا لیگامانها و بافت همبند که با پیر شدن آسیب میبینند، رخ میدهد.
عدم پشتیبانی استخوان فک افتادگی نوک بینی را افزایش داده یا تشدید میکند. انجام جراحی بینی یا رینوپلاستی ممکن است موجب از بین رفتن پشتیبانی نوک بینی شود و این عارضه با بالاتر رفتن سن فرد تشدید شود. گاهی این افتادگی نوک بینی میتواند عارضهی عملکردی نیز داشته باشد و موجب انسداد مجاری بینی شود.
دلایل
افتادگی نوک بینی دلایل متعددی دارد و برای موفقیتآمیز بودن روشهای بکار رفته در جراحی بینی باید این علل در نظر گرفته شوند.
- بعضی از مردم از بدو تولد با بینی به دنیا میآیند که چرخش نوک مناسبی ندارد. در موارد دیگر بیماران با بدشکلی مادرزادی متولد میشوند که موجب تشدید افتادگی نوک بینی میشود.
- آسیبهای ورزشی یا سوانح نیز میتواند به افتادگی بینی منجر شود.
- انجام جراحی زیبایی بینی غیر موفق هم میتواند به افتادگی بینی منجر شود. این اتفاق زمانی رخ میدهد که جراح پلاستیک شکل و چرخش نوک بینی را در نظر نداشته باشد یا جراحی به شکلی نادرست انجام شود و موجب ضعفی شود که حاصل آن افتادگی نوک بینی است.
- بسیاری از بیماران مسنتر افتادگی بینی دارند. با بالاتر رفتن سن و در اثر نیروی جاذبه بینی بهطور طبیعی درازتر میشود. این وضعیت با کاهش توده استخوانی و کلاژن تشدید شده و افتادگی بینی شروع میشود. در برخی موارد بیماران مسن نه به دلایل زیبایی بلکه برای تصحیح مشکلات تنفسی ناشی از افتادگی بینی اقدام به جراحی بینی میکنند.
- دراز شدن بینی به دلیل نبودن بافت غضروفی پشتیبان در نوک.
روشهای جراحی رفع افتادگی بینی
برای تصحیح افتادگی بینی از روشهای مختلفی میتوان استفاده کرد. جراح بسته به دلیل افتادگی بینی، شکل منحصربهفرد بینی بیمار و نتیجهی موردنظر از جراحی، روش صحیح را انتخاب میکند. بهطورکلی باید این نکته مدنظر باشد که بعد از انجام تغییرات نوک بینی چگونه پشتیبانی خواهد شد. بدون وجود پشتیبانی زوایای درست به دست نمیآیند و بینی بار دیگر شروع به افتادن خواهد کرد.
در موارد خاص جراحی زیبایی بینی فقط روی یکسوم تحتانی بینی انجام میشود که عمدتاً به آن جراحی نوک بینی گفته میشود. در موارد دیگر کار باید روی قسمتهای بالایی انجام شود تا نتیجه دلخواه حاصل شود.
برخی روشهای رایج که برای تصحیح افتادگی بینی کاربرد دارند عبارتاند از :
- قرار دادن ایمپلنت یا پیوند بافت برای بالا بردن نوک بینی.
- تصحیح و برداشتن غضروف تیغه بینی
- استفاده از ایمپلنت ستونی برای پشتیبانی و بالا نگهداشتن نوک بینی
- استفاده از تکنیکهای خاص بخیه برای بالا نگهداشتن نوک بینی و دستیابی به زوایای موردنظر
- جایگزینی مجدد یا اصلاح غضروفهای تحتانی
گاهی تنها لازم است پزشک یکی از روشهای بالا را انجام دهد اما معمولاً پزشکان بسته به علت افتادگی بینی از روشهای ترکیبی استفاده میکنند.
کاهش شاخک جانبی غضروفهای تحتانی
تیغه بینی تنها غضروفی نیست که میتواند نوک بینی را به سمت پایین بکشد و موجب افتادگی شود. غضروف دیگری که میتواند در این روند نقش داشته باشد غضروف تحتانی است.
دو غضروف تحتانی در بینی وجود دارد: یکی در هر طرف. هر غضروف تحتانی دو بخش دارد:
- شاخک میانی ( که بین سوراخهای بینی قرار میگیرد)
- شاخک کناری
غضروف بزرگشدهی شاخک کناری نوک بینی را درست مانند تیغه دراز به سمت پایین میکشد.
اصلاح شاخک کناری بزرگشده به نام اصلاح سر نامیده میشود. این یک روش فانتزی برای نشان دادن آن است که بخش فوقانی شاخک کناری کوتاه میشود. اصلاح سر مزایای بسیاری دارد. وقتی شاخک کناری کوچکتر شود، تمام نوک بینی به سمت بالا میچرخد درنتیجه افتادگی بینی بهبود پیدا میکند. علاوه بر آن برداشتن این غضروف بزرگشده در نوک بینی حجم نوک بینی را کمتر کرده و آن را زیباتر میکند.
کوتاه کردن تیغه غشایی
نوک بینی اغلب به دلیل درازی تیغه بینی به پایین کشیده میشود. کوتاه کردن تیغه بینی آن بخشی را که موجب افتادگی بینی میشود حذف میکند. هنگامیکه تیغه بینی دراز باشد موجب آویزان شدن نوک بینی بر روی لب بالایی میشود.
گاهی بدون اینکه مشکلی در تیغه بینی یا غضروف کناری باشد نوک بینی به سمت پایین کشیده میشود. در این حالت بسیار رایج است که تیغه غشایی که غضروف کناری را به دیواره متصل میکند ضعیف شده و تحت کشش قرار گیرد.
این حالت تقریباً با افزایش سن در همه اتفاق میافتد. به همین دلیل است که به نظر میرسد با افزایش سن بینی بزرگتر میشود. درحالیکه واقعاً اینطور نیست. بینی هم مثل بقیه قسمتهای بدن به سمت پایین میافتد. کوتاه کردن تیغه غشایی بزرگشده معمولاً نوک بینی را به بالا کشیده و در جای مناسب قرار میدهد.
در روند کوتاه کردن تیغه و تیغه غشایی بخشهای پشتی شاخک میانی برداشته میشوند. این یک رویکرد تهاجمی برای بافت آویزان شده بینی بین تیغه و نوک بینی است که در آن شاخک میانی همراه با بخشهای اضافی پوست و مخاط تیغه غشایی برداشته میشود. این روند پشتیبانی لازم نوک بینی را حفظ میکند.
بخیه زدن شاخکهای میانی به تیغه
بخیه مستقیم غضروفهای کناری تحتانی به تیغه بینی روشی خوب و مؤثر برای اصلاح افتادگی بینی است. وقتی سه روش ذکرشدهی فوق نتیجه دلخواه را در پی نداشته باشد پزشکان از این روش استفاده میکنند.
بهبودی
ازآنجاییکه این نوع از جراحی بینی عمدتاً با تغییر شکل غضروف نوک بینی همراه است بهبود آن بسیار سریعتر از دیگر انواع جراحی بینی است. در حقیقت تمام دوره بهبودی تقریباً بدون درد است. بیماران چندان شاهد کبودی یا تورم زیادی نخواهند بود، چون جراح استخوانها را دستکاری نمیکند. بینی بیمار گچ گرفته نمیشود اما باید یک هفته بعد از جراحی روی بینی بانداژ و قالب داشته باشند.
بخش عمده کبودی در یک یا دو هفته برطرف میشود. در چند روز اول بیمار باید با سربالا نگاه داشته بخوابد و برای کاهش تورم از کمپرس سرد استفاده کند. بیمار نباید از آسپرین یا دیگر داروهای ضدالتهابی را که موجب افزایش خونریزی میشوند استفاده کند. علاوه بر آن در هشت هفته اول بعد از جراحی بیمار باید از دست زدن یا ماساژ بینی خودداری نماید. دو ماه بعد از جراحی نیز بیمار باید از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کند. بیشتر بیماران ظرف هفت تا ده روز میتوانند در محل کار خود حاضر شوند و ظرف سه تا چهار هفته امکان انجام فعالیتهای ورزشی را خواهند داشت.