شکستگی بینی یک بیماری پاتولوژیک بینی است که در آن غضروف یا استخوان بینی دچار شکستگی میشود. معمولاً این شکستگیها در پل یا سپتیوم بینی ایجاد میشود. زمانی که به صورت یا بینی فرد ضربه محکمی وارد میشود ممکن است باعث شستگی بینی او شود. معمولاً با یک دوره استراحت شکستگی بینی خوب میشود اما در صورتی که شکستگی شدید باشد و باعث تغییر شکل بینی شود ممکن است درمان آن نیاز به انجام عملهای جراحی داشته باشد.
علل
معمولاً شکستگی بینی به دلیل وارد آمدن ضربه یا آسیب به بینی ایجاد میشود. برخی از علل شایع که باعث شکستگی بینی میشوند عبارتند از:
- برخورد با دیوار در هنگام راه رفتن در تاریکی یا برخورد به درهای شیشهای میتواند باعث شکستگی بینی شود.
- لغزیدن یا زمین خوردن با صورت
- آسیبدیدگی در ورزشهای پربرخورد مانند فوتبال، بوکس، راگبی و ورزشهای مشابه
- ضربه خوردن به بینی در حوادث و تصادفات رانندگی نیز ممکن است باعث شکستگی بینی شوند.
- وارد آمدن ضربه مستقیم به بینی نیز یکی از دلایل شایع شکستگی بینی است.
علائم شکستگی بینی
برخی علائم شکستگی بینی عبارتند از:
- شکستگی بینی معمولاً با علائمی نظیر درد و حساسیت به لمس در اطراف بینی همراه است.
- تغییر شکل بینی به صورتی که بینی کج و شکسته به نظر میرسد.
- علائم تورم در اطراف ناحیه بینی
- خونریزی
- جمع شدن خون در بینی بدون این که تخلیه شود.
- کبودی اطراف بینی و چشمها
- صدای تقتق و شکستگی در هنگامی که میخواهید با دست بینی را تکان دهید.
برخی علائم شکستگی بینی که نیاز به مراقبتهای فوری پزشکی دارند عبارتند از:
- خونریزی شدید از بینی
- تخلیه مایعات شفاف از بینی به طور مستمر
- اشکال در نفس کشیدن
- تغییر شکل بینی
عواملی که احتمال شکستگی بینی را افزایش میدهند
برخی از عواملی که احتمال شکستگی بینی را افزایش میدهند عبارتند از:
- ورزشکارانی که ورزشهایی مانند فوتبال، راگبی یا بوکس انجام میدهند بیش از سایرین در معرض شکستگی بینی قرار دارند.
- افرادی که در درگیریها و نزاعهای فیزیکی شرکت دارند نیز بیشتر در معرض شکستگی بینی قرار دارند.
- رانندگی بدون بستن کمربند ایمنی
- دوچرخهسواری در مسیرهای ناهموار
تشخیص
پزشک برای تشخیص شکستگی بینی نخست از شما در مورد جزئیات وقوع حادثه و مدت زمان بروز علائم اطلاعاتی کسب میکند. وی در مرحله بعد معاینات بالینی را برای تعیین محلهای دردناک، متورم و حساس به لمس بینی انجام میدهد. در مواردی که درد شدید باشد، پزشک ممکن است با استفاده از بیحس کنندههای موضعی، بینی را بیحس کرده و سپس ناحیه آسیبدیده را لمس کند. در صورتی که عارضه مشکوک به شکستگی باشد، پزشک دستور انجام مطالعات رادیولوژیکی را با استفاده از عکسبرداری به وسیله اشعه ایکس از غضروف یا استخوان شکسته بینی میدهد. همچنین وی ممکن است برای تشخیص شکستگیهای داخلی در بینی از شما بخواهد که سی تی اسکن انجام دهید.
درمان
بلافاصله پس از بروز شکستگی یخ روی بینی خود قرار داده و سر خود را بالا نگه دارید. یخ باعث کاهش تورم میشود. نباید داروهایی مثل آسپیرین یا ایبوپروفن (آویل یا موترین) مصرف کنید زیرا این داروها خون شما را رقیق کرده و به هیچ عنوان به کاهش خونریزی کمک نمیکنند. بهترین داروی مسکن در این مرحله، تایلانول یا برخی انواع دیگر استامینوفنها است. همچنین نباید از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی استفاده کنید.
جا انداختن شکستگی بینی
عمل جراحی جا انداختن بینی در حدود ۳۰ دقیقه تا یک ساعت طول میکشد. در حالی که بیمار بیهوش است بینی او به محل اصلی آن برگردانده میشود. در این نوع عمل معمولاً شکافی درون یا بیرون بینی ایجاد نمیشود. زمانی که استخوان بینی شکسته میشود، غضروف داخلی بینی نیز ممکن است خم شود که آن را نیز باید در حین انجام عمل صاف کرد. برای کمک به حفظ حالت بینی پس از انجام عمل جراحی از یک اسپلینت روی آن استفاده میشود. این اسپیلینت بین ۷ تا ۱۰ روز روی بینی باقی میماند.
اگر بینی در حین انجام عمل جراحی بینی دچار خونریزی شد ممکن است بستههایی داخل بینی قرار داده شوند که پس از اتمام عمل از داخل بینی درآورده میشوند.
دروان نقاهت و بهبودی
احتمالاً برای کاهش درد باید به طور مرتب داروهای مسکن مصرف کنید. معمولاً تا چند روز پس از انجام عمل جراحی، درد تشدید میشود و پس از چند هفته نیز این درد به طور کامل از بین میرود. معمولاً شکستگی بینی باعث بروز عفونت نمیشود و نیازی به مصرف آنتیبیوتیک نیست.
اطراف بینی و چشم دچار تورم و کبودی میشود. این تغییرات در ۲۴ ساعت اول پس از انجام عملهای جراحی بیشتر جلبتوجه میکنند و در پایان هفته اول نیز به میزان چشمگیری کاهش مییابند. تورم و کبودی را میتوان به کمک کمپرس سرد که در اطراف چشمها قرار میدهید و همچنین با خوابیدن به صورت صاف تا چند روز پس از انجام عمل جراحی کاهش داد. بیشتر تورمها پس از ۴ روز برطرف میشوند اما غالباً تورم خفیفی باقی میماند که ممکن است تا چند ماه نیز وجود داشته باشد. البته فقط خود بیمار و اطرافیان و خانواده بیمار متوجه این تورم میشوند.
رینوپلاستی یا عمل زیبایی بینی
رینوپلاستی معمولاً به صورت سرپایی و تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. در برخی موارد نیز ممکن است این عمل جراحی تحت بیهوشی موضعی انجام شود. پزشکان از روشهای تصویربرداری پیشرفته برای انجام و هدایت عمل جراحی استفاده میکنند. این روشهای سهبعدی باعث کاهش خونریزی، کاهش زمان بستری شدن و حصول نتایج مطلوبتر میشوند. پزشکان ممکن است این عمل را به صورت باز (خارجی) و بسته (اندونازول) انجام دهند که دوره بهبودی آن نیز کوتاه است.
وی شکافهای دقیقی در حفرههای بینی ایجاد میکند تا به قسمت منحرف شده یا بافت آسیبدیده بینی دسترسی پیدا کرده و آن را برداشته یا جابجا کند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به انجام عملهای تکمیلی نیز باشد. پزشکان از سیلانت های بافت یا چسب به جای بستههای داخل بینی استفاده میکنند تا تورم و کبودیهای پس از عمل کاهش یابد.
دوران بهبودی و نقاهت
در دوران بهبودی پس از عمل جراحی بینی درد ایجاد میشود. پزشک داروهایی برای افزایش راحتی شما تجویز میکند. ممکن است بهبودی و رفع این کبودیها و تورم دو هفته طول بکشد. شما باید در این مدت سر خود را تا چند روز پس از انجام عمل جراحی بینی بالا نگه دارید.
همه عملهای جراحی از جمله عمل جراحی بینی با برخی خطرات احتمالی همراه هستند. انتخاب یک جراح متبحر و پیروی از دستورالعملهای وی قبل و بعد از عمل میتواند احتمال بروز خطرات احتمالی و عوارض جانبی را کاهش داده و به افزایش مطلوبیت نتایج حاصل از عمل جراحی کمک کند. خطرات احتمالی عمل جراحی بینی شامل خونریزیهای مکرر، اختلالات تنفسی در هنگام نفس کشیدن از راه بینی، بیحسی در نواحی اطراف بینی و درد مستمر، تغییر رنگ و تورم میشود.