کورک و دمل برآمدگی‌های دردناک پر از چرک هستند که وقتی‌که یک یا چند فولیکول مو به علت عفونت باکتریایی ملتهب می‌شوند، در زیر پوست تشکیل می‌شوند.
کورک‌ها اغلب ابتدا برآمدگی‌های نرم و قرمزرنگ هستند که سریعاً پر از چرک می‌شوند و با گذشت زمان بزرگ‌تر و دردناک‌تر می‌شوند تا زمانی که بترکند و چرک درون آنها خارج شود. از طرف دیگر یک دمل بزرگ به‌عنوان خوشه‌ی کورک‌ها با یک یا چند سر یا دهانه می‌باشد که چرک را روی پوست تخلیه می‌کند. اگر کورک‌های متناوب در پوستتان ایجاد می‌شود پزشکتان ممکن است به شما توصیه کند که آزمایش‌هایی را انجام دهید تا علت اصلی آن را پیدا کند. برای مثال بررسی اینکه آیا شما سیستم ایمنی ضعیفی دارید یا خیر. درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است باکتری را پاک کند و احتمال ایجاد دوباره‌ی کورک یا سایر انواع عفونت‌های پوستی را کاهش دهد.
اگر در طول یک مدت کوتاه کورک و دمل‌های متعددی در پوستتان ایجادشده است به دکتر مراجعه کنید. پزشک شما می‌تواند با بررسی پوستتان کورک یا دمل را تشخیص دهد. اگر در طول یک مدت کوتاه کورک‌های متعددی می‌زنید ممکن است پزشکتان از شما آزمایش خون بگیرد تا ابتلا به انواع دیابت یا سایر شرایط پزشکی را که می‌توانند خطر ابتلا به عفونت دوباره را افزایش دهند، بررسی کند. کلینیک رازی روش های درمانی مختلفی را برای کورک و دمل به کار می برد . این روش ها شامل درمان دارویی و برش سطح کورک برای خارج کردن عفونت می باشد که به کاهش ورم و درد ناشی از آن کمک می کند . برای دریافت مشاوره درباره روش های درمانی کورک یا در صورت نیاز به رزرو نوبت میتوانید باشماره های ۰۲۱۸۸۳۳۴۰۲۹ و ۰۲۱۸۸۳۳۳۲۵۹ تماس حاصل فرمایید.
دلایل ایجاد کورک
کورک‌ها هنگامی ایجاد می‌شوند که باکتری استافیلوکوک اورئوس (باکتری استاف) از طریق پوست بریده وارد می‌شود و یک یا چند فولیکول مو را آلوده می‌کند. به‌طورمعمول گلبول‌های سفید خون به محل مبارزه با عفونت که باعث ایجاد التهاب و چرکی که ترکیبی از سلول‌های مرده پوست، باکتری و گلبول‌های سفید قدیمی هستند، می‌روند.
نشانه‌های کورک و دمل
کورک
کورک‌ها می‌توانند در هر نقطه از پوست بدن ایجاد شوند اما زیر بغل، ران، باسن، صورت یا گردن بیشترین قسمت‌هایی هستند که تحت تأثیر ایجاد شدن کورک می‌باشند. نشانه‌های کورک شامل برآمدگی دردناک قرمزرنگ و ورم کردن پوست در اطراف برآمدگی که بزرگ‌تر شده و پر از چرک می‌شود و سر یا دهانه ایجاد می‌کند می‌باشد که این سر یا دهانه پاره شده و باعث می‌شود که چرک از ان خارج شود. معمولاً هنگامی‌که سر کورک بازشده و چرک خارج می‌شود، درد ان کاهش میابد.
دمل
دمل معمولاً روی شانه‌ها، گردن یا ران‌ها ایجاد می‌شود. دمل‌ها نسبت به کورک‌ها باعث ایجاد عفونت شدیدتری می‌شوند و خیلی دیرتر بهبود میابند و اغلب پس از بهبودی جای آنها به‌صورت جای زخم باقی می‌ماند. نشانه‌هایی که ممکن است با دمل همراه باشد شامل تب، لرز و به‌طورکلی احساس ناخوشی می‌شود.
چه چیزی باعث ایجاد کورک می‌شود و کورک‌ها کجا ایجاد می‌شوند؟
کورک‌ها می‌توانند در هر جای از پوست که مو دارد ایجاد شوند. به‌خصوص جاهایی که اصطکاک وجود دارد یا جایی که پوست عرق می‌کند. برای مثال کورک‌ها می‌توانند روی گردن، صورت، زیر بغل، بازوها، باسن و اطراف مقعد ایجاد شوند. کورکی که در کانال گوش ایجاد می‌شود ممکن است خیلی دردناک باشد. دمل‌ها اکثراً در پشت گردن یا روی ران‌ها ایجاد می‌شوند. کورک یا دمل می‌تواند برای هر کس و در هر سنی ایجاد شود. اما در کودکان معمولاً ایجاد نمی‌شوند و اغلب در نوجوانان و جوانان ایجاد می‌شوند. اگر جزء کسانی هستید که موارد ذکرشده در زیر را دارید، احتمال زیادتری برای ایجاد کورک یا دمل در شما وجود دارد که این موارد عبارت‌اند از:
- داشتن سایر بیماری‌های پوستی که ممکن است باعث شود شما ان را خراشانده و به پوستتان آسیب برسانید مثل اگزما یا گال.
- داشتن اضافه‌وزن خیلی زیاد (چاقی).
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف.
- داشتن بیماری که موجب ضعف یا به‌طورکلی ناخوشی شما شود.
- حامل میکروب‌های استافیلوکوک بودن.
عوامل خطر و عوارض
افرادی که مبتلابه دیابت و بیماری‌های پوستی مانند آکنه هستند نسبت به کورک و دمل آسیب‌پذیر می‌باشند. به‌علاوه اگر شما با کسی که مبتلابه عفونت استاف باشد تماس داشته باشید یا با او زندگی کنید در معرض ابتلا به زدن کورک و دمل هستید.
عوارض ناشی از کورک و دمل شامل استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) و مسمومیت خون که ممکن است باکتری را به سایر قسمت‌های بدن انتقال دهد و باعث ایجاد عفونت‌های عمیق مانند اندوکاردیت – عفونت قلب و استئومیلیت – عفونت استخوان‌ها شود، می‌باشد.
تشخیص
معاینه فیزیکی برای تشخیص کافی است. اگر عفونت به درمان پاسخ نمی‌دهد و یا اگر بیمار عفونت‌های مکرر داشته باشد، برای تشخیص باکتری‌های ایجادکننده و تعیین بهترین آنتی‌بیوتیک برای درمان آن از چرک یک نمونه برای آزمایش گرفته می‌شود.
راه درمان
برای کورک‌های کوچک داروهای زیر ممکن است بهبود عفونت را سرعت بخشد و از گسترش آن جلوگیری کند:
کمپرس گرم
یک پارچه تمیز گرم را هر چند ساعت یک‌بار حداقل به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی محل دارای کورک یا دمل بگذارید تا کمک کند کورک سریع‌تر رسیده شود و پارگی و تخلیه ان آسان شود. شما همچنین میتوانید با آب‌شور گرم کمپرس را انجام دهید. سعی نکنید کورک را فشار دهید یا سوراخ‌کنید زیرا می‌تواند باعث پخش شدن عفونت شود.
رعایت بهداشت
بهداشت را برای جلوگیری از سرایت عفونت به سایر قسمت‌های بدن یا به افرادی که با شما زندگی می‌کنند، کاملاً رعایت کنید. دست‌هایتان را با آب و صابون بشورید و پارچه و حوله‌هایی که برای کمپرس کردن از آنها استفاده می‌کنید را نیز بشویید. همچنین تا وقتی‌که عفونت از بین نرفته است از غذا درست کردن برای دیگران خودداری کنید.
گیاهانی مانند سیر، عنبر سایل، روغن درخت چای، گیاه مهر طلا یا اکیناسه حاوی خواص آنتی‌بیوتیک، ضدعفونی‌کننده و ضد قارچی هستند و همچنین می‌توانند برای درمان عفونت‌های خفیف در خانه استفاده شوند.
دارو
آنتی‌بیوتیک‌ها برای عفونت‌های دمل و کورک‌های شدید / مکرر و تجویز می‌شود. علاوه بر تخلیه چرک برای کمک به پاک کردن عفونت از پوست، گاهی اوقات یک دوره داروهای آنتی‌بیوتیک مانند فلوکلوگزاسیلین نیز تجویز می‌شود.
برش
درمان کورک‌هایی که اندازه آنها بزرگ‌تر است و دمل‌ها شامل ایجاد برش و تخلیه آنها (I, D) می‌شود که این کار با ایجاد یک برش کوچک روی سر آنها برای تخلیه یک دمل یا یا کورک بزرگ انجام می‌شود. اگر عفونت عمیق باشد و نتوان ان را به‌طور کامل تخلیه کرد، روی آن گاز استریل قرار داده می‌شود که این کار به خیس ماندن و بیرون آمدن باقی‌مانده‌ی چرک کمک می‌کند.
درمان جای کورک و دمل‌ها
جای کورک و دمل‌ها معمول‌ترین مشکل باقی‌مانده همراه با این عارضه هستند. اگرچه این مسئله قابل‌درمان است اما اغلب می‌تواند پوستی ناصاف و ناهموار ایجاد کند. انواع درمان‌های مناسب برای خلاص شدن و از بین بردن جای کورک و دمل‌ها وجود دارد.
لیزر
لیزر تکنولوژی پیشرفته‌ای برای احیای پوست شما و درمان جای کورک و دمل‌ها می‌باشد. لیزر به‌آرامی انفجارهای کوتاهی از انرژی نور فوتومکانیکی (لیزر) را با هدف قرار دادن روی محل موردنظر بدون آسیب زدن به پوست اطراف ان ایجاد می‌کند.
میکرودرم
میکرودرم روشی برای کمک به لایه‌برداری یا برداشتن موقت تعدادی از لایه‌های بالای پوست و کاهش جای کورک می‌باشد. میکرودرم بسیار شبیه به مسواک زدن می‌باشد که کمک می‌کند تا به‌آرامی «جای زخم» و بقایای پوست از بین بروند.
راه‌های پیشگیری
برای کمک به جلوگیری از گسترش (سرایت) و بازگشت کورک و دمل از باید به موارد زیر توجه کرد.
- خودتان کورک یا دمل را باز نکنید و فشار ندهید. این کار باعث پخش شدن عفونت می‌شود.
- اگر کورک باز یا تخلیه شد ان را با یک صابون ضدعفونی‌کننده تمیز کنید و با یک باند گاز پانسمان به‌صورت شل بپوشانید. باند را حداقل هرروز عوض کنید تا وقتی‌که تخلیه شدن کورک به پایان برسد.
- دست‌های خود را حداقل به مدت ۱۵ ثانیه چندین بار با صابون بشویید. همیشه بعد از انجام مراقبت از کورک، بعد از استفاده از حمام و خصوصاً قبل از دست زدن به غذا، دست‌هایتان را بشویید. (باکتری که باعث ایجاد کورک می‌شود می‌تواند باعث مسمومیت غذایی هم شود). شما همچنین میتوانید یک پاک‌کننده دست الکی را برای پاک کردن دستانتان هنگامی‌که آب و صابون در دسترس نیستند با خود داشته باشید.
- لباس‌هایی را که با محل ایجاد کورک یا دل در تماس هستند را با آب گرم و صابون بشویید. اگر از خشک‌کن اتوماتیک استفاده می‌کنید، لباس‌ها را روی درجه گرم خشک‌کنید.
- بهداشت شخصی‌تان را به‌خوبی رعایت کنید. هرروز حمام کنید یا دوش بگیرید.
- از لیف و کیسه، حوله، لباس، آب درون وان یا تیغ اصلاح فرد دیگری استفاده نکنید. استفاده‌ی مشترک از این‌ها می‌تواند باعث سرایت عفونت به دیگران شود. پس از انجام مراقبت‌های کورک دست‌هایتان را خوب بشویید.
- هرگونه بیماری زمینه‌ای یا مشکل پوستی را درمان کنید.
